Tuesday, June 20, 2017

Hlawhtlinnak le Thinlungput

TITLE    : HLAWHTLINNAK LE THINLUNG
WRITER : Salai Ni Peng Ling
PAGE     : 147
PRICE    : $ 49.00

PAID      : Cawknak

Note: Tangka na pek hmasat hnu ah download link kuat na si lai.

Friday, June 16, 2017

Nunkhuasak Thiamnak

TITLE : NUN KHUASAK THIAMNAK

CATIALTU : Salai Ni Peng Ling

PAGE : 57

PRICE : $20

Paid By : Cawknak

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Note: Tangka na pek dihin download link kuat na si lai.

Sunday, June 11, 2017

"RINPI (KHUALSIM) LE CIOKIP TUANBIA" TIMI CA UK TIAL MI KONG AH FIANTERNAK

(1) Khua za ramkip um Rinpi khua mi nan sinah ka ca uk tial mi kong he pehtlaih in fianternak tuah ka duh. Ram chung ram leng nan zaa te hi fianternak ka tuahmi hitha tein nan ka ruahpiak naklai kan sawm hna.

(2) Zeiruangah fianternak ka tuah ti ahcun; Lai lei in "A remh lo ahcun kan buai lai" an ti mi thawng kaa theih caah khua mi nan zate thei cio dingah tial ka duh mi a si.

(3) Hi cauk tialnak dingah RINPI khua mi nih tuanvo pekmi ka si lo. Keimah pumpak (private) in ka tial mi cauk a si. Kum 2011 Yangon, ah ka um lio in, a herh mi ca tete, ka kut te i,n catlap cungah ka tial. Lailei cu computer ka ngeih rih lo caah ka kut te in ka tialnak a si. Cuticun kan hnu kum lawngah ka chuah kho.

(4) Cun Lai lei ka tlun tikah cauk ka ngeih cia mi pawl he komh in, a si khawh tawk in ka kut in Blank cauk pa li, nga in ka tial hna.

RINPI KHUA MIN TUANBIA

RINPI khua cu Latitude: 22 degree, 46 minutes le Longtitude : 93 degree, 46 minutes ah a um. Altitude 1056 ah a um mi tlang cung khua pakhat a si. (RINPI tiah ka hman lai. Zeicatiah Official in kan hmanmi min cu RINPI a si rih caah ka zulh ve lai)

Kan Pu Ral Thang hrinsor fale nih kan khua Rinpi hi an toh tikah "HMUNHLIPI" tiah min an sak. Hmunhlipi cu : -

(1) Hmun - Pu Ral Thang le a fale rual an i tonnak hmun.

(2) Hli - Nu hmasat hrin kan si tinak caah a si.

(3)Pi - Simpi khua in a rami kan si tinak caah a si.

Arkad- Mirum Pa Tangka Tawlrelning Cawnpiaknak

Babylon khuapi a rumnak cu rammi minung thazang (Human Resources) a that ruangah ruangah a si. A hmasat bikah zeitindah rum khawh a si timi an kawl hmasat.

Babylon siangpahrang Sargon cu raltuk nakin a rak kir tikah thilhar tampi nih a rak don cia. Zeicatiah ral an tuk tikah rampi sinah ngunkhuai tampi an lak. Ram tangka tampi an hman. Ram mipi hna rian an ngei satsai ti lo. Rian an ngeih lo tikah an hmuhnak a tlawm. Nifatin an herhnak le an chambaunak nih an tlawm deuh hlei lo. Ram mipi hna cu khuaruah vangsang in an um. Ram hruaitu upa hna zong an lungre a thei ngaingai.

Zeitindah Babylon Mirumpa a nun.....

Babylon ram chungah mirum ngaingai a simi Arkad timi pa a um. Hmunkip ah a rumnak ruangah a min a thang i, theih hngalh ciomi pa a si. Cun cathiammi a sinak lei zong in a min a thangmi a si fawn. Pekchanhnak lei zongah mi nun siang pakhat a si fawn. Asinain kum khat hnu kumkhat a hmanmi tangka nakin a hmuhmi a karh deuhdeuh.

Voikhat cu minung pahnih a sinah an rak phan. “Arkad, mirum pa, nangmah cu Babylon khualipi chungah mirum na si. Culioah kannih cu kan nun khawhnak menmen ca hmanh ah thi dengin kan dir. Thuamthil ṭha bik hna nai hruk kho. Rawlthaw bik hna na ei kho. Culioah kan nupi le angki thar cawkpiak ding hmanh ah a thlathla in kan i zuam. Thaizing caah zei in dah rawl kan cawk khawh lai tiin, lung rethei in ka um”.

Rinpi {Khualsim} le Ciokip Phun Tuanbia - By Salai Ni Peng Ling

RINPI (KHUALSIM) LE CIOKIP PHUN TUANBIA

Catialtu: Salai Ni Peng Ling

Price : $35.00

Paid at: paypal.me/PengNi

-------------------------------------
Note: Tangka na pek dih in download link kuat na si lai.

Sunday, June 4, 2017

Unau Dawtnak

Khua pakhat ah unau pahnih an um hna. An nu le an pa nih an thih taak cang hna tikah an unau pahnih nih nulepa roh taak mi lo hmunram cu an co. Unau pahnih an si caah Lo hmun cu i then loin hmunkhat te ah tuanti in a theipar cu i cheuh dingin an lung a tling veve.

Kum khat cu an unau te cun lo an thlo. A theifaang an zun caan a hun phan cang. An lo hma ii a rak chuak mi tirawl cu an unau te in an lungtlin ning te in a cheu veve bakin an i then.

Federal Uknak Tangah Rammi Pakhat Nikhat Chung Nun Ning

American ram, Indiana State, Monroe County, Bloomington ah ka um. Monroe County ah Monroe County cozah a um. Monroe County chungah a dangte in aa uk mi Bloomington khuapi a um. Bloomington le Monroe cungah Indiana State cozah a um. Indiana state cungah United State of America Federal cozah a um.

Monroe county chung Bloomington khuapi ah inn pakhat ka ngei. Cu inn cu Property Law ningin ka ngeih mi a si. Cu Property Law cu Indiana State cozah nih a tuahmi a si nain, Monroe county cozah nih a tawlrel mi a si. Ka inn cu Monroe county khuahrialkap te ah a um mi a si. Indiana state hluttaw nih a tuah mi pawngkam kilvennak phung pawl cu ka zulh hna. Property ngunkhuai cu Monroe County cozah sinah ka pek. Cu ka pekmi ngunkhuai cu Monroe County cozah nih sianginn caah an hman. Cu ka inn chungah ka um peng ii a leng ah ka chuah lo ahcun America Federal Government phunghram nih a ka uknak pakhat hmanh a um hnga lo.

Kum , Thla, Zarh, Ni - Thawhkehnak Tuanbia

Zei maw kan tuah kan ti kar ah kum le caan, ni le thla, suimilam, minit, sekanh hna cu an liam lengmang ko. Kum 2017 – kum thar zong kan dong than cang lai. Hi kum thar cu kum, thla, ni ti mi caan he aa pehtlai mi puai lawmhnak puai a si caah: Kum, Thla, Ni hna min an rak pek ning hna tuanbia le sining hi theih kan herh ve tiah ka ruah. Cucaah kum caan relnak tuanbia a tawinak bik in hung langter ka duh.

Calendar- Kum Caan Relnak

Calendar hi hlan lio B.C 2nd Century hrawng in Greek miphun hna le Rome miphun hna nih anmah nunphung le zumhnak hoih in an rak tuah lengmang ve. Rome miphun hna an Calendar hmasat bik hna cu: Romulus Calendar, Numa Calendar, Gnaeus Flavius le Julius Caeser’s Calendar hna hi an si. A tuaktan ning cu Nika le thlapa hna an i hel ning khua caan zoh in an ser mi hna an si. Asinain an tuaktan khawhnak nih fiang tein a phak lo tikah tlawmpal tete chanbau a rak um ve. Cuticun kum caan relnak (Calendar) cu dotkhat hnu dotkhat an rak sersiam.

Pu Tlei Zarh Foundation

April 7, 2017

Pu Tlei Zarh Rinpi khua ah harnak tampi le sersatnak tampi lakah Pathian thawngtha bia cu a dirpi ii a thih tiang a zumh. Pu Tlei Zarh cu zumhnak lei in kan pa a si. Pathian a biak ruangah amah lei le ram ciacia um lo dingin a phunphun in Rinpi khuami nih an thawl. Sihmanhsehlaw, Pathian sinin daihnak a hmuh.

Phungtlukbia (1:7) "Bawipa tih cu fimnak hramthoknak a si"ti kan hmuh bantukin, Pathian kan biak hnu in Rinpi khua cu thawngbia bianung nih an ka ceuh tikah a lam kip in thanchonak lam kan panh hna.

Sihmanhsehlaw nihin ah Pu Tlei Zarh le Pi Ci Caan, an fapa le Pu Phir Kio le Pu Ceu Nawn hna cu Father's Day le Mother's Day ni hmanh kan philh hna. Rinpi khuami hna nih kan philh cang hna.

Taksa thlarau in kan mit khua a deitertu kan pupa hna hi philh ding an si lo. Cucaah Pu Tlei Zarh Foundation hi tuah dingah ka thinlung ah a chuak ngai te.

Hi foundation nih atu kan dirhmun nakin a tha deuh in dirhmun ah a kan bawm khawh lai timi zumhnak ka ngei.

Hi foundation nih a tuah ding mi hna cu:

(1) Pu Tlei Zarh le Pi Ci Caan thlan thialnak caah a si.

(2) Rinpi khua mi in sianghleiruun sang a kai mi Scholarship a pek lai.

(3) Rinpi khua mi chung in tanghra awng kho an um ahcun lunglawmhnak laksawng a pek lai.

(4) Rinpi khua ah caa ruuk a tuah lai.

Rinpi Khua Phun Kalning

Rinpi khua ah bawi phun ah ruahmi hna cu Ciokip phun le Sangkim phun an si. Cucaah Ciokip pawl nih an chim tawnmi cu "Ciokip kan van Ni" ti a si tawn. Nika tiangin anmah ta ah ruat hna seh law a dawh. Sangkim phun cu Ciokip chan (7)nak ah a ṭemi an si tiah Pu Phir Kio nih a ṭial. Ciokip chan (7)nak cu Lian Vawng le Mang Khal chan in a ṭe mi an si. Ciokip cung le tang zong Mang Khal chan in kan i ṭhen. Rinpi khua miphun phun (12) kan um tiah Pu Phir Kio nih a record chungah a rak ṭial. Cu hna cu:-

(1) Ciokip

(2) Sangkim

(3) Bawitiam

(3) Hlawmngan

(4) Thangdun

(5) Tleirang

(6) Haizang

(7) Khenglawt

(8) Zaathang

(9) Lawhar

(10) Manghreng

(11) Fantu hna an si.

RINPI RAKAWR AN UM LIO KONG

April 12, 2017

Salai Ni Peng Ling

Rakawr cu Rinpi ram chung fingtlang hawrkuang pakhat a si. Rinpi hna Rakawr ah an um lio ahcun ral nakin an chim deuhmi cu mangṭam (Rinpi holh in Paam) hi a si. Ruahpi sur loin kum caan saupi a um caah rawl ei awk an ngei hna lo ti a si. Ram lakah Kaihra, Bahra, Phinṭhu, Pangah, Bantee, tbk eimi phunkip kawl in an vak vai ti a si. Pa pawl nih ram zong an vai. Cuticun har ngai in rawl-ei awk kawl pah in ram lakah mi tampi an nunnak a liam ti si. Cheukhat cu Kaihra an co i khor chungah an thi beh. Cheukhat Bantee phor pah in seihnam he an thi pah hna ti si.

Cu chan lioah cun Ciokip phun a simi unau cheukhat zong rawl ei awk thinghnah rampar kawl pah in Dongva cu cho hrawn in an hrawng. Culakah pakhat pa nih cun Tai ka pa lai tiah a ti caah Taipa Ciokip an ti. Rakawr ah a tangmi Ciokip phun pakhat nih cun kei cu ka kal lai lo Kaihra ka co lai a ti i, Kaico Ciokip tiah an sak beh. {Taipa timi phurchum kha a si} Cuticun Taipa Ciokip le Kaico Ciokip tiin rak auhnak zong a rak um bal.

Pu Tlei Zarh Tuanbia

April 7, 2017

Salai Ni Peng Ling

Introduction

Lai miphun kong chimrel tik ah Lai miphun le krifa kan sinak hi tthen awk a ttha lo. Cubantukcun Carson le Laura zong philh awk an ttha ve lo. RImpi kong chimruah tik ah Pu Tlei Zarh le Pi Ci Can kong zong hi philh awk a ttha ve lo. Carson le Laura nih Lairam le Laimiphun sin ah Pathian thawngttha bia ceunak an phorh bantuk in Pu Tlei Zarh le chungkhar zong nih cu tlaici cu an cin in Rimpi ah an tuh ve. Cu zumhnak tlaici nih nihin Rimpi khua a ceuter dih ve cang.

Pu Tlei Zarh cu Ciokip hrinsor a si. Pu Hlawn Hniar le Pi Za Can nih 1856 kum ah an hrin mi fapa fangkhat a si. Al Tlir timi U pakhat a ngei nain a thih tak. Pu Hlawn Hniar cu Rimpi khua ttio tak a si dih hnu ah, mizeihmanh an um ti lo ii saram tlonlennak bantuk ah a si cang mi cu a hrul tthan tu a si. Rimpi khua a um hmasat bik tthan tu a si. Hlawn Hniar pa cu Pu Ngei Dun a si. Ngei Dun cu Pu Zung Suak fa. Pu Hlawn Hniar Unau hna cu Pu Za Lian le Pu Hlei Bik an si. PU Tlei Zarh cu a unau nih an thih tak dih caah a min taktak a si mi Hnia Tling cu hlawt in a nu le pa nih Nu le Pa kil kawi tu ah nungdam hram seh ! Thi a ngah lo tiin Tlei Zarh cu an sak nak a si.Tlei Zarh timi Thih Zarh ti he ai khat. Zarh kan timi cu “a si ding ah a tha lo mi thil hna kha zarh kan ti”. Example :- “ Raril phongh cu a zarh. Nipini lokal cu a zarh.”

THLANGKHUM AH RINPI AN UM LIO

01|06|2017: (Thursday)

Tlangkhum hi Rinpi khuachung i a ummi Lai Sawn phun nih an tlak hmasat bikmi hmunhma horkuang pakhat a si.

Pu Ngun To nih cun "SIMPI nih Fapa (8) a hrin hna. Rual Phur, Sim Sio, Ni Nul, Than Tai, Lai Sawn, Hrang Lian, Far Hmuai an si" tiah a ti. Asinain Simpi cu khua min a si. Lai miphun hna nih Lai tlang kan kai ka te ah an um cionak hmun a si. Asinain Pu Ngun To zong nih Thlang Khum a tlaktu cu Pu Lai Sawn a si timi cu a fehter ve.

Pu Lai Sawn hrinsor hna chankal ning Rinpi hna nih kan theih ningin cun Pu Lai Sawn fa cu Pu Con Pok a si. Pu Con Pok cu Pu Thang Thawng pa a si. Pu Thang Thawng cu Pu Lian Hngal pa a si. Pu Lian Hngal cu Pu Bil Hmung pa a si. Thlangkhum hi Rakawr hnu ah an i ṭhialnak hmun ram si dawh a si. Thlangkhum an um ahhin Rinpi hna cu an ngei, an lian, ti le rawl kong ah hnangam in an um cang.

RINPI ( SAHRUAI & ZAAMCIIN KHUATLAKNAK TUANBIA)

SAHRUAI

Sahruai khua kong chim tikah Falam ral kong hrelh awkah a ṭha lo. Hlan kan pipu hna cu dingtlu lairel vanhram khuazing an biak bantukin minung nunnak lak cu lainawn an ti. An ṭih tuk. Asinain ṭhatlonak dohnak ahcun thih zong an ṭih fawn lo. Mi pakhat nih mi a thah ahcun phuhlam timi a um. Sahruai khua cu Pu Hoi Dun nih a tohmi khua a si. Pu Hoi Dun cu Rinpi khua ah a ummi Tang Sangkim phun a si. Sangkim phun zong hi Cung le Tang in an um ve. Umnak horkuang zoh in i auhnak sawhsawh a si. Asinain tinco mi Loram hmunhma ai dang.

Pu Hoi Dun nih Kawl a tlawn tikah Falam cozah nih an uknak Natchaung khua ah kawl he, Lai he sal ah a tlaih tak lengmang hna. Cucu Natchawng khuami pawl nih Rinpi pawl nih sal ah an kan tlaih tiah Falam cozah cu an chimh tikah Falam cozah nih Rinpi cu atu hnu ah sal tlai ti hna hlah uh, tiah ralrinnak a pek hna. Asinain Pu Hoi Dun cu a zei poi hen loin, fa a ngeihnak thlakhat lawng a simi Nu pakhat cu sal ah a tlaih. Ka fa ka la ta lai a ti zong ah a duh lo. Cuticun hramhram in sal ah a tlaih. Cu kong cu Falam cozah nih an theih tikah an thin a hung tuk hringhran. Falam cozah nih Rinpi sinah sal tlaitu minung maw nan kan kuat lai? Nan khua nih maw a tuar lai? tiah an ti hna. Rinpi khuabawi tlangpi, Lawki bawi vialte nih Pu Hoi Dun cu Falam kut ah pek dingin an lung a tling.

RINPI KHUA BORUAK

Rinpi Baptist Church Log

MIRUM HNA ZULH MI LAM

Tuanbia cahmai ah Babylon nakin khuapi dawh le khuapi rum an lo. Khua rum le khuaṭha pakhat a si. Sui le ngun, lungvar hna a tamnak hmun khuaruahhar pakhat zong a si. Asinain Babylon cu Euphrates tiva pawngah a ummi khua pakhat a si. Vawlei tang thilchuak le mansung lungvar hna an chuahnak hmun a si lo. Inn saknak lung hmanh a chuahlonak hmun ram a si. Tisik anhnah cintlaknak caah ruah tihang ṭha tein a tlak lonak hmun ram a si.

Babylon khua cu minung thilti khawhnak in ṭamhmawihmi khuaram pakhat a si. Hi khuapi chungah thil lianngan a ummi vialte cu minung nih an serchommi thil lawngte an si. Zeihmanh a um lomi khua cu khua dawh le khua rum siding in a ram chungmi minung hna fimthiamnak in an ser.

Babylon nih kokek sinin a hmuhmi thil pahnih lawng a um. Cucu vawlei vawr le tiva lawng a si. Ruahpi a herh zat in a sur lo caah tiva ah a luangmi ti cu an dil. Cun an ram chungah kal ter in cintlaknak hmun ah ti an pek. An cintlakmi ti an toih kho. Cucu vawlei tuanbia ah a hmasatbik ti peknak lei Engineering a thoknak a si.

Babylon khua cu an siangpahrang hna nih a dotdot in an uknak lamthluan ah ramdangmi dohnak le tuknak tampi an tong. An rumnak le an ngeihchiah nahchuah in a rak dotu zong tampi an um. Tuanbia cahmai ah Babylon siangpahrang hna cu an fimnak le na thilti khawhnak cungah upatnak a hmu mi an si.

RINPI POST-INTERNATIONAL