Sunday, June 11, 2017

"RINPI (KHUALSIM) LE CIOKIP TUANBIA" TIMI CA UK TIAL MI KONG AH FIANTERNAK

(1) Khua za ramkip um Rinpi khua mi nan sinah ka ca uk tial mi kong he pehtlaih in fianternak tuah ka duh. Ram chung ram leng nan zaa te hi fianternak ka tuahmi  hitha tein nan ka ruahpiak naklai kan sawm hna.


(2) Zeiruangah fianternak ka tuah ti ahcun; Lai lei in "A remh lo ahcun kan buai lai" an ti mi thawng kaa theih caah khua mi nan zate thei cio dingah tial ka duh mi a si.

(3) Hi cauk tialnak dingah RINPI khua mi nih tuanvo pekmi ka si lo. Keimah pumpak (private) in ka tial mi cauk a si. Kum 2011 Yangon, ah ka um lio in, a herh mi ca tete, ka kut te i,n catlap cungah ka tial. Lailei cu computer ka ngeih rih lo caah ka kut te in ka tialnak a si. Cuticun kan hnu kum lawngah ka chuah kho.

(4) Cun Lai lei ka tlun tikah cauk ka ngeih cia mi pawl he komh in, a si khawh tawk in ka kut in Blank cauk pa li, nga in ka tial hna.

(5) Kan khua ah a um mi PHUN pawl an tuanbia a zaa te tel in tial ka duh nain, ka lumlen hna tikah fiangin aho hmanh nih a ka chim khawh lo caah, hi ca hi cu “RINPI KHUA TUANBIA” tiah min ka bunh ahcun a tha lai lo tiah, kanmah Ciokip phun kong lawng ka tialnak a si. Zeicaah ti ahcun RINPI chan cu Ciokip chan in  rel a si. Ti cu nan theih cio mi a si. CIOKIP lawng nih a hlan ah Khuabawi uktu tuan khawh a si. Kum 1948 February 20 hnuk lawng in phun dang pawl khaw RINPI khua ah khuabawi tuan khawh a si. Cucaah Ciokip Phun kong cauk pakhat in chuah dingah a phu kau tiah, “RINPI (KHUALSIM) LE CIOKIP PHUN TUANBIA”tiah ka tialnak a ii.

(6) Aruang cu miphun dang pawl tuanbia tha tein ka heih khawh lo caah asi. RINPI khua a ummi phun kong ah a tawi nak tete in Pu Tlei Zarh fapa, Pu Phir Kio (Ka pu) nih a tial mi a um. Cu ning cun a dang phun pawl cu a tawinak lawngte in ka tial hngai hna. Kamah phuah chommi pakhat hmanh a um lo. Pu Phir Kio record cu Rev. Tum Peng (ka u Pengte) nih Copy a tuah hnu ah Kalay in a rak ka kuat. Rev. Tum Peng (Charisma Pa) cungah kaa lawmnak langhter ka duh.

(7) Kum 2020 hrawngah a dang RINPI khuami, phun (clan) pawl theih khawh deuh a si ahcun 2nd Edition tuah than dingin timh tuahnak ka ngei. Aruang cu ka pi le pu min ka palh mi hna a um len. Bawmtu ngei loin kamah tein Edit ka tuah caah a si. Min ka palh mi hna, ka pi le pu le, ka ngaithiam uh timi zong hika hmun in nawl kan duh hna.

(8) Cucaah ka tial lio ah khuami nawlpeknak in ka tial lo bantukin, le khua mi min in tawlrel pinak a um lo bantukin, cuticun remhtiah nawlpeknak tinvo nan ngei lo. Vuanphan khawh cu a si ko. Palhnak chimh mi cungah kaa lawm chinchin. Asinain cu bantuk lei in siloin khua min ruangah, hrinsor phun kong tlawmdeuh tialpiak ruangah na thlen lo ahcun kan buai lai timi cu a phung a si lo.

(9) Kum 2014 ka  tlung ii, Pu Doi Hniar sin ah ka leng. Rinpi khua phun kong ah a sinah an kuat mi a um ti ka theih caah ka lennak a si. Kan khua tuanbia a chuah lai an ti, zeitik ah a chuah khawh lai. Kei zong rel ka duhve tiah ka ti.

(10) A ka leh mi cu “Ka chuah ngam than lo. Hlat dingmi a tamtuk hlei ah, Tial Hnin Pa ka chim ii nangmah nih maw Rinpi khua tuanbia na tial hnik? tiah a ka ti. Ka chuahngam than lai lo, tiah a ka leh. Cun Rinpi khua hi hlat tikah Khenglawt nih an khamh mi a si. Cuticun ka tial ahcun Ciokip le Sangkim pawl, RINPI ah hrinsor phun pi a si mi hna, an i lawm kho lai lo” tiah a ka leh.

(11) Cucu ka thei bal ve lo. A caa na tialcia (Draft) tal cu rel ka duh ve ko. Na chuah lo ding a si ahcun, cun Hakha – Khenglawt le zathang an ratnak hi tha tein tuanbia cauk REFERENCE tuah ding ka ngei lo. Hakha khuahlun tuanbia ka rel ko nain, cubantuk ka hmu lo, cauk rel awk na ngeihmi a um ahcun ka chim ve hnik tiah ka hal. 

(12) A ka lehmi cu “Tonzang ah ka chiah tak caah Hakha ah a um lo “a ka ti.

(13) Tonzang ah Aung Aung a um ko caah kan hei cah lai. Hakha ah saupi cam ding ka si caah a phan manh ko lai ka ti.

(14) Ka chiahnak a thei lai lo, tiah a ka ti.

(15) Cucaah ka hal ngam ti lo. RINPI KHUA TUANBIA tiin cun ka tial ngam ti lai lo ka ti. Cucu CIOKIP phun tuanbia tiin ka tialnak a pahnihnak a ruang a ii.

(16) Kan khua min kong ah fianternak tuah ka duh rih. Ka ca Draft ka tial lio ah RIMPI KHUA tiah ka tial. Khual ah ka um deuh caah, kan khua min kong an buai hi a hram thok tein ka thei kho lo. Khua ka um lio kum 2010 lio ahcun a buai rih lo. Kum 2013 in a buai mi a si. Mang Biak nih a langhlaat in a ka chimh tawn nain ruahnak pek awk ka thei lo.

(17) Kum 2014 ah khua ka vong tlung ii, khua min an tial ning kong ka hlat hna. Caa tial tikah Official in hman min lawng hi a nung mi a si caah, Biaknak le uknak lei kan khua min hmannak vialte ka  hlathlai tikah, RINPI ti lawng tein an hmang. Asinain cu tiangah RINPI tiah cauk ka chuah lai tiah ka ruat tia rih lo. 

(18) Kum 2015 RINPI KHUA MI tontiaknak a um lai. Cu kong he pehtlai in caihkhaannak kan ngei lai tiah meeting an ka sawm ve.

(19) Cuticun khuabawi Pu Rua Hmung inn ah kum 2014 December thla ni 05 ah meeting cu tuah a si. Cuka ah Record tialtu cu Pu Hoi Mang (Ni Sung Pa a si). A kaimi vialte ka tiah khawh tawk in, (a) Pu Rua Hmung, (b) Pu Tial Awi (c) Rev. Sang Hmun, (d) Pu Rual Khum, (e) Pu Bawi Hnin, (f) Pu AL Thang, (g) Pu Iang Ling, (h) Pu Lian Thang, (j) Pu That Lian, (k) Pu Thang Cung (l) Pu Cung Lian (m) Pu Cung Ve,  hna hi an si.

(20) Cuka ah khua min kong cu caih a si. Rev. Sang Hmun nih, nanmah mino cathiam deuh pawl, Biaktawi le, Tial Mang le Mang Hre le Cung Hnin le Tum Peng te he i caih deuh uh, khua lei a ummi cu catial kho tuk zong kan um lo. Nan hmanmi hman a si te ko lai tiah a ti.

(21) Cauk zong chuah ka duh. Cun atu hi Rinpi khua chungah hruaitu upa vialte, vawlei lei in siseh, biaknak lei in siseh, NGOs lei in siseh nan tlin lio caan a si. Kan khua min kong ah khua leng a ummi nakin khua ah a ummi hi nan biapi deuh tiah ka ti hni. Cuticun kan min cu RIIMPI a si ko an ti. Asinain mirang nih " Rimpi " tiah an tial. Kawl cozah nih "Rinpi" tiah an kan tial, tiah biaruahnak cu peh cio a si.  A donghnak biachahmi cu “Kan chim tikah kan min ningin Riimpi, tiah kan chim ko zongah, kan tialtiak tikah ah cozah lei nih official an hman ningin tial iseh” tiah biachahnak an tuah. Cuticun a si ah cun caa tha tein ka tan tialpiak hna lei. Minthutnak in fehter uh, cucu biaknak lei HBA, CACC, Mi E ah copy kan kuat hna lai tiah ka ti. Cuticun Church Chairman, Church Pastor le Khuabawi nih min an thut ii, ram leng a um mi sin ah scan ka tuah ii hmanthlak ka kuat hna kha a si.

(22) Cuticun online social network hmang in hi kong hi na chimrel cio. Ka dir hmun fiang tein kan chimh hna.  Cozah sinah nan kan thlenpiak khawh ahcun lunglawm tein ka hman ve lai tiah kan chimh hna. Kan thleng lai nan ti, kaa lawm. Asinain cozah lei siloin biaknak lei tu thlen nan i tim. Pastor le khirhfa upa nih siloin, khuabawi le vawlei lei hruaitu nih nan si fawn. Cun cu khua min cu thlen lo ahcun kan buai lai nan ti rih. 

(23) Hi ka cauk hi 2nd Edition tuah dingah kaa timcia cang ko. Thilthar theih hngalh mi a um tikah, min palh mi tete remhnak a um tikah le hrinsor phun kong theihchap tikah timi hi an si. 

(24) Cun theihter kan duh mi hna cu kan khua min kongah 2nd Edition ka tuah tiangah cozah lei nih Official in thlennak a um lo ahcun RINPI thiamthiam in a si ko lai. RIMPI in thlen  a si ahcun RIMPI in Edition ka tuah te lei tiah, thawng ka tan than hngai. 

(25) Aruang cu Official hman mi cu kan min a s. [ E.g Dawt Sin Par tiah kanmah khua aan tein kawh auh mi minung pahnih an um hnga. Pakhat cu Falam pengah, pakhat cu Hakha peng ah. Hakha peng ah a um mi Dawt Sin Par cu Cozah lei official a min tialnak ah Dawt Chin Par tiah an tial. Falam pengah a um mi Dawt Sin Par cu cozah lei nih Dawt Sin Par tiah an tial thiamthiam. Cutikah Dawt Sin Par tiah kan khua holh tein kan auh ko hna nain, kan tial tikah Hakha ah a um mi "Dawt Sin Par" cu “Dawt Chin Par”tiah tial a ii. Falam pengah a ummi Dawt Sin Par cu amah ning tein (Dawt Sin Par) tial a si ko. Cubantuk kan khua min zong, Zung nih an hman mi, Official in an hman in tial dingah kaa thimnak a si.

(26) Cun kum 1999 lio ah RINPI KHRIHFA TUANBIA an tial nain, culio zongah ahohmanh nih na chimrel ka thei lo. Atu Ciokip phun kong cauk ka chuah bantukin aho hmanh nih RINPI kan si lo tiah nan buai hna lo. Khrihfa bu nih a chuah mi cu buaipi phu deuh a si. 

(27)Kan khua min kong bia khiak tu cu kum 1965 in a hmangtu cozah sinah thlen le, thlen lo khi bia khiaktu cu a si. Chan aa thlen bantukin ka nau le nih thilthar tampipi an hmuh te lai. Cu kan naule zong nih anmah le Chan in catial ning le thil hman ning zong a kal te ding a si ko.

Lunglawmhnak tampi he,

Salai Ni Peng Ling 

Tel: + 6590918905 

Email: (salai.nipeng@gmail.com)


No comments:

Post a Comment