Sunday, March 11, 2018

Minung Kan I Dawhnak Tattak Hi Khuazei Ahdah A Um?

Nunnak pakhat nih teinak a hmuh khawhnak caah zeidah a biapi bik? tiin nan ruat cio tawn ko lai. Zeiruangah ti ahcun mikip nih kan nunnak ah teinak hmuh kan duh cio. Teitu si zong kan duh cio. Kanmah le sining cio in kan nunnak ah teinak kan hmuh khawh nakhnga a herh tiah kan ruah mi thil tampi a um cio ko lai. Cun kan hmuitinh ning cio in, kan herh mi zong an i dang cio ko lai. Fimnak, thiamnak, cawnnak, tangka, bawmtu ṭha, hawikom ṭha, tbk; kan herh mi chim ding tampi kan ngei cio ko lai. 


Kan nunnak ah hlawhtlinnak le teinak cu hmuh kan duh. Cu kan hmuh mi teinak cu man a ngei mi, sullam a ngei mi, lawmhnak a kan petu an si lai tiah kan zumh fawn. Cu bantuk teinak kan hmuh khawh nakding ah a hmasatbik ah minung nunnak a hruaitu hi zeidah si? timi ruah kan herh.

Thluak nih cun khua a ruat (think). Thinlung nih a tuar (feel). Cu kan khuaruahnak le kan thinlung cu minung kan nunnak a hruaitu an si. Ruahnak ṭhaṭha, thilthar chuahpikhawhnak ṭhawnnak cu kan thluak ah a um. Cun minung kan man ngeihnak cu kan thinlung ah a um ve. Ser mi thilnung vialte lakah minung sining a kan ngeihtertu cu kan thluak hi a si, tiah kan ti khawh. Zeicatiah ser mi thilnung vialte lakah minung cu khuaruatkhawhnak a ngei mi kan si. Asinain cu minung sining man a ngeihtertu le a sunlawitertu cu kan thinlungput hi a si ve. 

Nihin ah minung fimnak (science) lei in a chuahpi mi thil tampi ruangah ser mi thil hna i, an i dawhnak le duh an nunnak cu kan tep "feel" thiam taktak ti lo. Hawi le kom biaruahṭi le chungtling tein biaruahṭinak hna an sunlawinak kan thei kho ti lo. Kan hand-phone le kan rian hna nih cu hmunhma cu an lak dih cang. "Feel" caan nakin "Think" caan lei in kan caan hi kan hman deuh cang hna. Nunnak i a thawtnamnak le a sunlawinak cu thluak in ruahnak in hngalh khawh mi a si lo. Thinlung intuarnak tu in hmuh khawh mi a si. 

Minung kan nunnak sang deuh ah a kan cawisangtu thil hi kan pumrua, kan muidawhnak, kan thazaang ṭhawnnak, kan rumnak, kan ngeih mi thilri hna hi an si bal lo. Pumrua cu zeitik caan poh ah a rawk kho. Dawhnak cu kum an liam tikah an rawk ve ko. Zeihmanh san an tlai lo. Thazang thawnnak zong pum tlamtlin lo ahcun zeihmanh a ṭha hnem lo. Rumnak tangka hna le thilri hna cu chikkhat te ah an rawk kho dih hna. Sihmanhsehlaw thinlungput tha cu kan nunnak a dawhtertu taktak a si. Cu dawhnak cu a hmun zungzal mi kan i dawhnak a si. 

No comments:

Post a Comment